همه چیز از حوالی آبان ۱۳۹۹ شروع شد که حس کردم باید کمتر در شبکه‌های اجتماعی وقت تلف کنم.
می‌توانید پستی که در آن زمان برای این موضوع نوشتم را بخوانید.
من همان‌طور که قبلا چندباری اشاره کردم، در یکی دو سال اخیر درگیر موضوع مدیریت زمان بوده و هستم. نمی‌دانم چرا موضوعی به این سادگی، برای من تا این حد بغرنج است. ساعات خوابم از اوایل کرونا کاملا به هم ریخته و هنوز نتوانستم درستش کنم. این شکلی که روزهایم را می‌گذرانم هیچ همخوانی با اهدافم ندارد.
همیشه دلم می‌خواست بیشتر کارهای مفید کنم و کمتر وقت تلف کنم. نه این که پیشرفتی نبوده اما خیلی کم بوده. منظورم این است که بین تلاشی که من برای مدیریت بهتر زمان انجام دادم و آوردۀ آن تلاش، نابرابری عجیبی وجود دارد.
یکی از معدود دستاوردهای این تلاش‌های من که دوست دارم آن را «Self Management Quest» بنامم (جست‌وجوی خود مدیریتی)، جداول لاگ روزانه بوده است. چرا «جست‌وجوی خود مدیریتی»؟ چون که مدیریت زمان از برنامه ریزی و برنامه ریزی از هدف گذاری جدا نیست. و من همۀ این موارد را زیر آن عبارت قرار می‌دهم.
جدول لاگ روزانه چیست؟
یک جدول مختصر است که در نرم افزاری مثل اکسل به راحتی می‌توان آن را کشید و هر روز در آن داده‌هایی را وارد کرد و بعدها از آن داده‌ها اطلاعات مفید استخراج کرد.
جدول لاگ روزانه مربوط به مطالعه کتاب و وب
در جدول سمت چپ داده‌های خام یا لاگ‌های روزانۀ مربوط مطالعۀ کتاب و وب من را در هفتۀ اول فروردین سال جاری مشاهده می‌کنید. اعداد به دقیقه هستند. البته اینجا که بیشترش صفر است و خیلی اهمیت ندارد. 🙂
این جدول خیلی ساده‌ست. سه ستون دارد. ستون اول از چپ، تاریخ را نشان می‌دهد، ستون دوم میزان مطالعۀ کتاب و ستون سوم میزان خواندن مطالب در وب.
در سمت چپ اگر دقت کنید نام جدول معنی‌اش می‌شود آمارهای ماهانۀ کتاب(خوانی). شش ستون عمودی زردرنگ آمارهای کاربردی و مفیدی هستند که با آن‌ها می‌توان عملکرد را در مقیاس‌های مختلف (هفتگی، ماهانه، سالانه و غیره) سنجید.
در حال حاضر من از این معیارها برای سنجش عملکرد ماهانه و مقایسۀ ماه‌های مختلف با یکدیگر استفاده میکنم:
- مجموع دقایق (Sum)
- میانگین دقایق (Mean یا Average)
- میانۀ دقایق (Median) – توضیح و کاربرد میانه را در اینجا بخوانید.
- بالاترین میزان مطالعه در یک روز (Max)
- پایین‌ترین میزان مطالعه در یک روز (Min)
- روزهای بدون مطالعه (Zeroes) – برای این روزها عدد صفر وارد شده.
برای مثال سلول G2 جمع تمام دقایقی که در فروردین مطالعه کردم را نمایش می‌دهد. و الی آخر.
جدول لاگ روزانه چه کاربردی دارد؟
این قضیه چه در شکل ساده‌ترش و چه در شکل فعلی‌اش، یکی از عوامل خودکنترلی من و کمتر استفاده کردن از شبکه‌های اجتماعی بوده.
اوایل فروردین که بد عمل کردم (زیاد بازی کردم، کم خواندم و کمتر نوشتم) این ابزار کمکی به من نکرد. معتاد بازی (Skyrim) شده بودم. اما خوشبختانه آن تب فروکش کرد و میزان بازی کردنم کم شده.
در فروردین نزدیک به ۷۵۰۰ دقیقه بازی کردم. در تیر نزدیک به ۲۰۰۰ دقیقه. در فروردین روزانه میانگین ۲۵۰ دقیقه بازی کردم و در تیر میانگین روزانه کمی بیش از ۵۰ دقیقه بازی کردم.
نمودارهای میزان بازی کردن در چهارماهه اول ۱۴۰۰
امیدوارم این خط مسطح در تابستان بار دیگر شیب رو به پایین طی کند. هرچند لازم نیست به شدت شیب فروردین-اردیبهشت باشد.
این هم جداول هم یک ابزار هستند. مثل اپلیکیشن‌های Todoist و Wunderlist که به انجام کارهای روزانه کمک می‌کنند. اما نصب کردن‌شان الزاما ما را پرکارتر و پربازده‌تر نمی‌کند.
ساخت این جدول لاگ روزانه برای موضوعات مختلف می‌تواند به ما در نظارت بهتر بر خودمان و نحوۀ گذراندن زندگی‌مان کمک کند. عصای موسایی وجود ندارد و هر ابزار اگر درست استفاده شود می‌تواند زندگی ما را کمی بهتر کند.
من برای سال ۱۴۰۰ دو فایل ساختم. به فایل‌ها یا پرونده‌های نرم افزار اکسل، workbook یا کتاب‌کار گفته می‌شود. یک کتاب‌کار با نام «۱۴۰۰ Invest Log» یا «لاگ سرمایه‌گذاری (اشاره به زمان) ۱۴۰۰» و یکی هم با نام «۱۴۰۰ Waste Log» یا «لاگ اتلاف ۱۴۰۰» دارم.
دو اصل مهم وجود دارد. اول، در همۀ جداول ستون تاریخ (شمسی) وجود دارد. دوم، همه چیز با دقیقه اندازه‌گیری و محاسبه می‌شود.
مطالعه، نوشتن و ورزش در گروه سرمایه‌گذاری و بازی و شبکه‌های اجتماعی در گروه اتلاف قرار می‌گیرند.
کاربرگ ورزش کردن هم مثل بازی کردن جدول ساده‌ای دارد. مدت ورزش (مثل همیشه به دقیقه) و تاریخ.
جدول درون کاربرگ مدت مطالعه کتاب و مدت مطالعه وب دارد.
جدول درون کاربرگ مدت نوشتن مطالب شخصی و مدت نوشتن مطالب عمومی (کاری و وبلاگ) را نگه می‌دارد.
می‌ماند کاربرگ شبکه‌های اجتماعی که شامل مدت زمان چرخیدن در تلگرام و مدت زمان زباله‌گردی در اینستاگرام است.
اما می‌شود از جدول لاگ روزانه برای هرچیز دیگری استفاده کرد. مثلا کنکوری‌ها می‌توانند زمان درس خواندن‌شان را اندازه بگیرند.
اپلیکیشن‌هایی هم هستند که در آن‌ها می‌توان یک سری عادت یا کار روزانه تعریف کرد و هرروز تیک یا ضربدر برای انجام یا عدم انجام‌شان وارد کرد. اتفاقا اپ Habits علاوه بر چیزی که گفتم، آمارهای جالبی هم می‌دهد. بالاتر هم گفتم که ابزارها عصای موسی نیستند که من اهمال‌کار را تبدیل به شاهین کلانتری یا محمدرضا شعبانعلی (دو نفر از پرکارترین کسانی که دوست‌شان دارم) کنند و یک شبه تغییرم دهند یا حتی تفاوت خاصی ایجاد کنند.
اما یک مثال واقعی از خوبی اینگونه ابزارهای نظارتی دارم. حوالی یک هفتۀ پیش بعد از چندین روز که کتاب «۵۳ اصل تصمیم‌گیری» را خوانده بودم و (برای اولین بار در عمرم) یادداشت‌برداری انجام داده بودم، خواستم یک شب به خودم استراحت بدهم (روی دیگر سکۀ به خود استراحت دادن، تنبلی کردن است). اپ Habits را باز کردم تا ببینم امروز عملکردم چطور بوده (یعنی از چهار تیک احتمالی چندتا را می‌توانم بزنم)، و از روی کنجکاوی رفتم در بخش آمارهای مربوط به عادت خواندن. دیدم که رکورد خودم را زدم و بیست و چندروز متوالی کتاب خواندم. که البته این عکس برای امروز است و آمار جدیدتر است. (این که عکس را گذاشتم شوآف نیست. بالاتر هم آمارهای خجالت‌بار اعتیادم به بازی در فروردین ماه را نشان دادم. این به آن در. 😄)
این زنجیره طلایی و خوشحال‌کننده باعث شد با وجود خستگی چند صفحه‌ای کتاب بخوانم تا بتوانم تیک را بزنم و زنجیره قطع نشود. در بحث عادتها قطع نشدن زنجیره بسیار مهم است. جیمز کلیر هم در کتاب «خرده‌عادت‌‌ها» تاکید کرده بود که تا جای ممکن زنجیره عادت‌هایتان را نشکنید. و اگر برای یک روز شکست اجازه ندهید وقفه بیشتر شود.
بخشی از آمارهای اپ Habits
اما محدودیت اینگونه اپ‌ها این است که فقط صفر و یکی هستند و نمی‌توان با آن‌ها میزان و کمیت را اندازه گرفت.
چگونه جدول لاگ روزانه بسازیم؟
خوبی استفاده از اکسل برای کار ما این است که
- کار کردن با آن ساده و جذاب است.
- امکاناتی مثل فرمول‌‌ها، توابع و نمودارهای آن به استفادۀ حداکثری از داده‌ها کمک می‌کنند.
- همه چیز تمیز و مرتب است. همین کار را روی کاغذ و یا در Word و Notepad هم می‌توان انجام داد اما نتیجه به این زیبایی نمی‌شود.
کسانی که با اکسل آشنایی کافی دارند (خود من آشنایی مقدماتی و خیلی کمی دارم)، به راحتی با دیدن جدول و خواندن این توضیحات می‌توانند عین همین جدول را بکشند و برای فعالیت‌های مختلف خودشان استفاده کنند.
من به زودی ویدئوی ساخت این فایل‌ها را آماده و منتشر میکنم. تا آن موقع آشنایی من با اکسل بیشتر و پروژه از این هم پیچیده‌تر، کاربردی‌تر، و کاربرپسندتر خواهد شد. در این پروژه تا اینجای کار هیچ فرمول خاصی به کار نرفته و همه چیز با توابع خود اکسل و وقت و حوصله ساخته شده. 🙂
این ویدئو را به دو دلیل میسازم. اول برای تثبیت مهارت کار با اکسل و دوم برای آموزش کسی که احتمالا می‌خواهد چنین چیزی را پیاده‌سازی کند اما با اکسل آشنایی کافی ندارد و برایش ارزش ندارد به خاطر این کار کوچک وقت بگذارد و اکسل یاد بگیرد.
آپدیت ۵ آذر ۱۴۰۱
خوانندۀ عزیزی (مهدیار) با کامنتش من را تشویق کرد که دوباره به این پست توجه کنم. در حال حاضر ایده و برنامه‌ای برای ویدئویی که قولش را داده بودم ندارم، اما فعلاً فایل اکسلی که خودم استفاده میکنم را (با اندکی تغییرات) برای استفاده دیگران و ایده گرفتن آپلود میکنم.
دانلود فایل اکسل (xlsx.) جدول لاگ روزانه
البته نرم‌افزارهای اندروید یا ویندوز زیادی هستند که امکاناتی شبیه به همین فایل اکسل ما را، حتی با داشبورد و ظاهر جذاب‌تر و تمیزتر، انجام می‌دهند. اما من تا به حال نیازی به نرم‌افزارهای دیگر حس نکرده‌ام.
سلام بر نوید عزیز
آقا من واقعا لذت بردم از این وبلاگ و مطالبی که منتشر می کنی. من هم تصمیم دارم این ردگیری و دنبال کردن عادت هام رو در خودم نهادینه کنم. با اینکه شرایط فعلی کشورمون و حال خودمون اصلاً خوب نیست. ولی همینکه تو بتونی با نوشته هات حس خوبی به دیگرانی با کیلومترهاااا فاصله از خودت بدی خیلی ارزشمنده به نظرم. پس قدر خودت و خلاقیتت در نگارش رو بیشتر بدون و بیشتر برامون بنویس.
راستی این ویدئو هم گفتی بودی میسازی و من یکی که علاقه مند و منتظر این ویدئو هستم.
من به زودی ویدئوی ساخت این فایل‌ها را آماده و منتشر میکنم. تا آن موقع آشنایی من با اکسل بیشتر و پروژه از این هم پیچیده‌تر، کاربردی‌تر، و کاربرپسندتر خواهد شد. در این پروژه تا اینجای کار هیچ فرمول خاصی به کار نرفته و همه چیز با توابع خود اکسل و وقت و حوصله ساخته شده. 🙂
این ویدئو را به دو دلیل میسازم. اول برای تثبیت مهارت کار با اکسل و دوم برای آموزش کسی که احتمالا می‌خواهد چنین چیزی را پیاده‌سازی کند اما با اکسل آشنایی کافی ندارد و برایش ارزش ندارد به خاطر این کار کوچک وقت بگذارد و اکسل یاد بگیرد.۰
سلام مهدیار جان
بابت کامنت گرم و دوست داشتنی‌ت ممنونم. نظر لطفته.
راستش این ویدئو هم یادم نرفته بود. چون یه سری ویدئوی دیگه هم مد نظر بود که بسازم و حتی یه دونه رو ساختم ولی نتیجه اش زیاد جالب نشد.
خودم هم دوست دارم ویدئو بسازم ولی خب باید حال و هوای روحی هم مساعد باشه که به خاطر وضعیت فعلی مساعد نیست.
نظرت خیلی ارزشمنده از این جهت که واقعا مشوقه برای نوشتن و ایجاد محتوا. ممنونم که خبر دادی.
اما فعلا برای اینکه از من راضی باشی، لینک دانلود فایلهای اکسلی که برای خودم ساختم رو توی پست میزارم که دانلود کنی، میتونی همونو نگاه کنی یا حتی برای خودت ویرایش و شخصی سازی کنی. :))
اصلاً توی این شرایط همین که آدم بتونه حال روحی مساعدی داشته باشه خیلی هنر کرده و به نظرم نادره.
یا اینکه طرف خیلی مهارت داره در تاب آوری و مدیریت احساسات و هیجاناتش. یا اینکه کلّن توی دنیای دیگه ای سیر و سفر می کنه و از اینایی هست که میگه من سیاسی نیستم. (احتمال بعدی هم اینه که ساندیسی باشه و این روزا که میره مردم رو میزنه، شبی دو سه میلیون تومن که میگیره خیلی بهش میچسبه و باید حالش خوب باشه.)
بگذریم
این هم که گفتم خوب می نویسی و خلاقیتت به دل می شینه رو کاملاً جدی و بدون تعارف گفتم.
اوکیه ممنون
فقط اینکه من لینک دانلود فایلهای اکسلی که گفتی رو توی پستت ندیدم. :))
دسته اول به نظرم شایسته تقدیر هستن. هرچند من از سر حسادت خیلی حس خوبی بهشون ندارم الان.
دسته دوم و سوم که گفتی (بی خیال و ساندیسی) به نظرم به یه اندازه بد هستن. و بهتره نگم بهشون چه حسی دارم.
جالبه این شبی دو سه میلیون تو گفتی منم شنیدم. همیشه میگم اگه راست باشه ما باید هزار برابر بیشتر از جمهوری اسلامی بدمون بیاد. چون این حکومت هیچوقت برای خدمات دادن به ما پول نداشته. ولی به نظر میاد برای وارد کردن اسلحه پینت بال آمریکایی یا گاز اشک آور انگلیسی یا پرداخت دستمزد شبی سه میلیون مشکلی نداشته باشه.
ممنون مهدیار جان لطف داری.
جالبه همین زمان که تو کامنت رو گذاشتی من داشتم کارها رو نهایی میکردم. الان که پایان متن رو نگاه کنی یه بخش جدید اضافه شده و لینک دانلود رو قرار دادم.
ببخشید که انقدر طول کشید.
قبلا ته پیامهام میگفتم شاد و تندرست باشی. الان دیگه فقط میتونم بگم «تندرست باشی».
چند روز پیش با یکی صحبت می کردم در مورد همین مسائل اخیر کشور و نیروهای لباس شخصی و … من گفتم اینا که یه مشت ساندیسی هستن و نباید آدم حسابشون کرد.
طرف مقابل بهم گفت همین ساندیسی که میگی خیال نکن همین ساندیس پنج هزار تومنی هست و تموم.
این ساندیسی بودن براشون چند ده(چند صد) میلیون سود داره و با ساندیسی بودن زندگی شون رو می چرخونن، کلّی هم پول اضافه میارن.
خب طبیعیه که اینا هم با همه ی قدرتی که دارن مردم معترض رو میزنن چون نمیخوان این سیستمی که اینطوری داره بهشون میرسه و تغزیه شون میکنه از دستشون بره. 🙂
واقعا همینه انگار آمریکا و انگلیس و محصولات بلاد کفر، فقط واسه ما خار داره! اما واسه خودشون حسابش جداست.
پول های من و تو و امثال ما این طوری خرج میشه برای سرکوب کردن و کشتن خودمون.
خب، با همه ی این قتل و نامردی ها همچنان امیدواریم که امیدوار بمونیم.
آره دیدم خیلی خوبه که برای یک سال کامل هست. به این فکر میکنم عجب آدم خفنیه کسی که از روز اوّل تا آخر سال رو اینجوری ثبت کنه. مطمئنا آخر سال که برسه یه ورژن کوبیده شده و از نو ساخته شده از خودش درست کرده.
مرسی، تو هم تندرست و امیدوار باشی.
کاملا درسته. بحث اصلی اعتقاد نیست. منافع شخصیه.
همین دورویی منو میسوزونه دیگه. واکسن آمریکایی بده. ولی تفنگش خوبه.
آمریکا و انگلیس اَخ هستن و دارن نابود میشن ولی آغازاده ها همه شون میرن اونجا. و سلبریتیها اصرار دارن بچه شون رو غرب به دنیا بیارن.
امیدوارم فایل اکسلی که گذاشتم به دردت بخوره. در اولین فرصتی که دل و دماغ داشته باشم ویدئو رو میسازم. قول. 🙂
ممنون مهدیار جان.
جالب بود
منم زمانی که مصاحبه محمدرضا شعبانعلی رو با پاوکست کار نکن گوش دادم خیلی خیلی تاثیر گذاشت روم …و اینکه منم دنبال نوشتن روزانه هستم و می نویسم
من قبلا بیشتر مینوشتم و ثبت میکردم و برنامه داشتم حتی گسترشش هم بدم و چیزهای خیلی بیشتری رو ثبت کنم. اما چندماهه کلا همون چیزهای پایه هم که ثبت میکردم دیگه نمینویسم.
تنها چیزی که تا حدی بهش پایبند موندم همین چیزهاییه که توی اکسل وارد میکنم.
به نظرم این ثبت کردن ها و نوشتن ها چیز خیلی خوبیه. و نه تنها فواید زیادی داره، مرورشون برای خود آینده مون هم لذتبخشه.