بعضی از ما با آموزش ویدئویی راحت‌تریم و بعضی با آموزش متنی (پی دی اف یا سایت). خود من به تازگی کشف کردم که آموزش ویدئویی پروژه محور رو خیلی دوست دارم اما برای آموزش دوره‌ای که مثلا بیام اصول و مفاهیم یک زبان رو یاد بگیرم، آموزش متنی (اگه interactive باشه که چه بهتر) رو ترجیح می‌دم.
این منابعی که من نام می‌برم همچین دست اول و از اعماق اینترنت نیستن اما به هرحال معرفی‌شون می‌کنم چون خود من دوست داشتم با بعضی‌هاشون خیلی زودتر آشنا می‌شدم.
نکتۀ خیلی مهم: حس می‌کنم توی نوشتۀ اول که دربارۀ شروع برنامه نویسی بود، گفتم (یا همچین چیزی رو مطرح کردم) که برنامه نویس باید حتما با زبان انگلیسی آشنایی داشته باشه. چون کل کارمون در زبان انگلیسی انجام می‌شه از کدها گرفته تا ادیتور‌ها و منابع آموزشی به دردبخور و فروم‌های جامع و بزرگ.
پس من در نظر می‌گیرم که مشکل زبان ندارید اما به بعضی منابع فارسی هم اشاره می‌کنم. بعدشم حتی اگر در حد کتاب مدرسه بلد باشید (مثلا کلاس هشتم) بسه. فقط کافیه بتونید با دیدن کدی که زده می‌شه و نتیجه‌اش و فهمیدن بخشی از مطلب یا حرفهای آموزش، بفهمید که اگر این قطعه کد رو وارد کنید چه اتفاقی می‌افته. پس یه شناخت سطحی از زبان انگلیسی و آشنایی با کلمات تخصصیِ برنامه نویسی و مختص به اون زبانی که می‌خواید یاد بگیرید لازمه. برای اینکه با اصطلاحات تخصصی آشنا بشید (مثل مفهوم متغیر و الگوریتم و اینا) می‌تونید با سرچ کردن در همین وب فارسی شروع کنید.
حالا بریم سراغ بخش اصلی:
آموزش ویدئویی
یوتیوب (واقعا دلیلی نداره به این لینک بدم🙃)
راستش مطمئن نیستم که دوره‌های آموزشی یوتیوب چجوری باشن اما فکر می‌کنم ارزش تماشا رو داشته باشن. اما از دوره‌ها مهم‌تر ویدئوهای آموزشی پروژه محورن (که من معمولا تک قسمتی‌شون رو دیدم). مثلا میان توی یه ویدئوی یه ساعته با HTML/CSS یه سایت استاتیک خوشگل درست می‌کنن. البته پیشنهادم اینه که اول با اصول کلی برنامه نویسی آشنا بشید (مفهوم متغیر، حلقه، آرایه، شرط) و یکم هم با خود زبان مدنظرتون آشنا بشید بعد برید سراغ ویدئوهای پروژه محور (که اتفاقا خیلی هم باحال حرفهای ان معمولا).
یودمی
من خودم تا الان از یودمی مستقیما چیزی دانلود نکردم. اما به طور غیر مستقیم ازش استفاده کردم. در ادامه توضیح می‌دم چطور. یوتیوب رو که می‌شناسید؟ یودمی، یوتیوبِ آموزشه (مخصوصا در حوزۀ آی تی). خبر بد اینه که بخش زیادی از آموزش‌هاشون رایگان نیست. خبر خوب اینه که سایت‌هایی وجود دارن که در طی اقدامی بی‌شرمانه همون محتواهای پولی رو هم رایگان ارائه می‌کنن. یکی‌شون ایرانیه که جلوتر میگم. ولی همین الان هم توی گوگل سرچ کنید udemy free tutorials چندتا سایت بالا میان. من داخل یکی‌شون سرچ کردم که یه فایل پولی که توی خود یودمی بود رو لینک تورنتش رو داده بود (اگه مجبور شدید تورنت دانلود کنید اشکال نداره. یاد می‌گیرید ولی من تا الان لازمم نشده). از این‌ها گذشته دوره‌های رایگان‌شون هم مفیدن.
حالا چندتا مورد وطنی هم نام ببرم:
فرادرس، فرانش، سون لرن، لرن سورس، سورس باران و …
این‌ها محتوای تولید شده توسط خودشون یا افراد دیگه رو (که به زبان فارسی تولید شدن) رو برای فروش گذاشتن. بخش کوچکی از محصولات‌شون هم رایگانه. مخصوصا الان که فرادرس کلی از دوره‌ها رو رایگان کرده و تخفیف‌های خوب داده (احتمالا بقیه هم بیکار ننشستن). نکتۀ خوب این دوره‌های وطنی اینه که زبون‌شون می‌فهمیم (یا اولش اینطوری به نظر میاد) ولی به نظر من بدی‌شون اینه که شش صفر از دوره‌های خارجی عقبن. خود من دو سه تا از دوره‌های فرادرس رو شروع کردم به دیدن. اما هیچ کدوم رو موفق نشدم تموم کنم. یا اونا زیادی خسته کننده بودن یا من بی‌حوصله بودم. به طور کلی من پیشنهادم اینه که تلاش کنید آموزشهای خارجی رو دنبال کنید. اما به هرحال توی وب فارسی هم میزان قابل توجهی محتوای رایگان (و شاید مفید) وجود داره. هرچند در بحث آموزش مجازی، به نظر من شانس مطرحه؛ اگر آموزش رایگان باشه ممکنه خوب باشه و اگر پولی باشه هم باز خوب بودن یه احتماله نه قطعیت. بنابراین سعی کنید پول ندید.
بیراه نیست اگر بگم برنامه نویسی یکی از پولسازترین مهارت‌هاییه که نه به ابزارآلات خیلی خفنی نیاز داره و نه توان جسمی و ذهنی بالایی می‌خواد. و از همه مهم‌تر می‌شه بدون آموزش حضوری و کاملا یاد گرفت. فقط حوصله می‌خواد که آموزشهای مختلف رو ببینی و بخونی. بعد که دیدی کدوم‌ها به دردت می‌خورن همزمان با یادگیری کد هم بزنی.
گیت دات آی آر
این سایت دوست داشتنی تقریبا کل محتواش رایگانه. ویدئوهای رایگان و پولی که در سایت‌های خارجی گذاشته شدن رو در اختیار ما می‌زاره. مخصوصا من عاشق اینم که معمولا ویدئو‌ها رو پک می‌کنن و تو به جای هشتادتا ویدئوی چندتا فایل زیپ دانلود می‌کنی. البته محتوایی که می‌زارن همون محتوای یودمی و لیندا و ایناست و زیرنویس نداره.
کانال آموزش قدم به قدم
این کانال تعداد زیادی دورۀ آموزشی داره. البته مثل سایت یودمی یا یوتیوب نیست، با اینکه آموزش‌ها خارجی‌ان اما برای هر مبحث یه دوره گذاشتن. تعداد خیلی خیلی زیادی هم ویدئوهای آموزش پروژه محور دارن. مثل آموزش ساخت بات تلگرامی با پایتون یا بدون برنامه نویسی. نکتۀ منحصر به فرد این کانال اینه که یه حالت اتوماتیک‌وار داره. و نیاز نیست برای پیدا کردن دورۀ وردپرس، دستی سرچ کنید آموزش wordpress.
آموزش متنی
مستندات و فروم‌ها
اولین نکته اینکه همۀ زبان‌های برنامه نویسی یا طراحی وب یک سری documentation یا مستندات دارن که توسط خود توسعه دهندگان‌شون نوشته شده. پس بنابراین بدیهی‌ترین منبع همینه. اما کار به شدت اشتباهیه که بریم و شروع کنیم مستندات فلان زبان رو بخونیم. چون کل اون توابع و کدها و … به درد ما نمی‌خورن. حتی بعضی چیزها به درد برنامه نویس‌های حرفهای هم نمی‌خورن. پس کاربرد مستندات چیه؟ مراجعه هنگامی که سوالی برامون پیش میاد. مثلا من می‌خوام بدونم چطور می‌شه کاری کرد که یک حلقه بی‌نهایت دفعه اجرا بشه. میام به انگلیسی توی گوگل سرچ می‌کنم. معروف ترین و بزرگ ترین محل پرسش و پاسخ مربوط به برنامه نویسی سایت stackoverflow هست.
جواب سوالاتی که توی این فرمت هستن توی تالارهای گفت‌وگو و مستندات پیدا می‌شه:
چرا این قطعه کد من ارور می‌ده؟
چطوری فلان کار رو انجام بدم؟
تفاوت دو نقطه (:) با سمی کالن (;) چیه؟
کاربرد کوتیشن مارک (‘) و دابل کوتیشن (“) چیه؟
زبان پی اچ پی از چه نوع داده‌هایی پشتیبانی می‌کنه؟ (مثلا عددی، رشته‌ای، منطقی و …)
دابلیو تری اسکولز
شاید تمرکز اصلی سایت روی آموزش وب باشه اما آموزش پایتون، سی پلاس پلاس، سی شارپ، جاوا و … رو هم دارن. این سایت بیشتر شکل آموزشی داره اما از اونجایی که از طریق سرچ یه سوال خاص ممکنه به یه بخش خاصی از توضیحات‌شون برسید، به نظر من روح مستندات رو هم داره. کاملا هم محتواش رایگانه. و دلیل دیگه‌ای که شبیه به مستندات هست اینه که دوره‌هاش خیلی کاملن. مثلا دورۀ CSS تقریبا تمام پراپرتی‌ها و چیزهای مربوط به این زبان رو پوشش داده.
آموزش‌شون هم اینتراکتیوه (تعاملی). علاوه بر اینکه تمام قطعه کدها قابلیت این رو دارن که توی ادیتور خودشون بازشون کنید و ادیت‌شون کنید؛ در انتهای بعضی از درس‌ها تمرینات ساده‌ای هم قرار دارن.
سولولرن
قبلا در این پست از سولولرن نوشتم. پس لازم نیست دوباره‌کاری کنم.
سی اس اس تریکس
این سایت همونطور که از اسمش پیداست مخصوص CSS هست. یه بخشی به اسم almanac داره که یه جورایی حالت داکیومنت داره و تمام موارد اصلی سی اس اس رو توش آوردن و توضیح دادن. اما کاربرد اصلی‌اش برای من این بوده که گاهی اوقات یه سوالی داشتم (مثلا چگونه با svg کار کنیم) و بهترین جواب رو توی این سایت پیدا کردم.
سایت‌های دیگه‌ای مثل کد آکادمی و خان آکادمی و اینا هم هستن که اصلا نمی‌دونم آموزش‌شون متنیه یا ویدئویی اما خدا به ما گوگل رو عطا کرده پس از این نعمت استفاده کنید.
فری کد کمپ
این سایت هم به نظرم رایگانه. خودم موفق نشدم ازش استفاده کنم. چون نتونستم داخلش ثبت نام کنم بی‌خیالش شدم. اما بدون لاگین هم می‌شه رایگان از بیشتر امکاناتش (حداقل اونایی که من دیدم) استفاده کرد.
لایبرری جنسیس
این دیگه مخصوص خوره هاست. چون خودمم ازش استفاده نمیکنم برای یادگیری برنامه نویسی. این سایت تقریبا هرکتابی که بخواید رو به صورت پی دی اف یا کتاب الکترونیکی در اختیارتون میذاره. اگر زبان تون خوبه و خیلی حوصله و عشق برنامه نویسی دارید می‌تونید از اینجا کتابهای آموزشی دانلود کنید.
