یکی از کلمات مورد علاقه من در زبان انگلیسی، hindsight است. تا به حال دوبار در این وبلاگ از آن استفاده کردم. در دربارۀ من و در پست مربوط به کنکور.

اما در نوشته‌های شخصی و افکارم زیاد به این کلمه برمی‌خورم (دقت کنید، که گفتم برمی‌خورم، نگفتم آن را به کار می‌برم، چون واقعاً بیشتر مواقع این کلمات هستند که انتخاب می‌کنند به ذهن ما بیایند، نه برعکس).

تقریباً هر زمان که به گذشته فکر می‌کنم، مخصوصاً به اشتباهات یا حسرت‌هایم، کلمه hindsight در ذهنم می‌درخشد.

Hindsight

برای hindsight ترجمه‌های مختلفی پیدا می‌شود اما هیچ کدام از این ترجمه‌ها متداول نیستند و من در دنیای واقعی و کتاب‌ها و فیلم‌ها و هیچ جای دیگری نشنیده و نخواندم‌شان. چرا که ما اصولاً نخواسته‌ایم این مفهوم را با یک کلمۀ واحد بیان کنیم.

مثلاً من به برادرم می‌گویم «حالا که به گذشته نگاه می‌کنم، ول کردن فوتبال انتخاب اشتباهی بود.» حالا اگر بخواهم به انگلیسی همین مفهوم را بیان کنم چه می‌گویم؟ «In hindsight, quitting football was a wrong choice.»

بنابراین ما مفهوم را داریم اما کلمه‌اش را نداریم (حداقل در دنیای بیرون از دیکشنری‌ها و فرهنگ‌نامه‌‌ها نداریم). واپس‌نگری معادل زیباییست. نگاه‌به‌عقب هم که من از خودم در کردم ترجمه‌ای بسیار دم‌دستی و ساده است، اما مفهوم را خوب می‌رساند و مثل واپس‌نگری خشک و رسمی نیست.

خیلی اوقات بدون اینکه جهان بیرون به من علامتی بدهد، تنها لحظاتی پس از حادثه، به لطف قوۀ واپس‌نگری می‌فهمم که چه غلطی کرده‌ام.

Retrospect و تجزیه این دو کلمه

به این کلمه دقت کنید: retrospect

حالا با hindsight مقایسه‌اش کنید. اگر دانش زبانی سطح متوسط به بالا (Upper-intermediate) داشته باشید، احتمالاً متوجه شده باشید که هردوی این کلمات از دو بخش با معانی مشابه (مشابه، نه یکسان) تشکیل شده‌اند.

این بخش تجزیه کلمات را از روی شهود خودم و بدون توضیحات گوگل و دیکشنری‌ها می‌نویسم، پس احتمال خطا وجود دارد:

hind و retro هر دو به عقب و گذشته اشاره دارند. کلمه را behind شنیده‌اید؟

در گالری گوشی من، در بخش فیلترهای عکس، فیلترهایی که حال‌و‌هوای فیلم‌ها و تصاویر قدیمی را دارند، در نام‌شان retro وجود دارد. مثل Classic retro یا Retro film.

در بحث فشن و استایل هم کلمه یا پیشوند retro تقریباً کاربرد دارد و شناخته‌شده است (Retro style).

Sight و spect هم هردو به دیدن و مشاهده کردن اشاره دارند.

Sight که همان قوه دیدن است. تقریباً جزء کلمات پرکاربرد است (شاید ۳-۴ هزارتای اول). در مقابل spect به صورت تنها خیلی کاربرد ندارد (پس از سرچ: به نظر می‌آید این کلمه اصلاً معنی ندارد.).

اگر چشمان و حافظه تیزی داشته باشید متوجه می‌شوید که spect کجاها به کار رفته. در کلماتی مثل spectator و inspect (پس از سرچ: aspect و prospect دو نمونه پرکاربردتر و معروف‌تر بودند اما زمان نوشتن به ذهنم نیامدند.)

Spectator برای کانتربازها آشناست. اگر این حالت را انتخاب می‌کردید، می‌شدید تماشاچی بازی بقیه.

Inspect هم کاربردش کم نیست. مثلاً در همین مرورگری که دارید استفاده می‌کنید (البته نسخه‌‌های دسک‌تاپ)، اگر روی نقطه‌ای از صفحه راست‌کلیک کنید، گزینه آخر نوشته، Inspect. که با کلیک روی آن، می‌توانید کدهای صفحه را «مشاهده» یا «بررسی» یا «بازبینی» کنید. کلمه بازرس در زبان انگلیسی می‌شود inspector (مثلاً بازرس پلیس).

پست مرتبط: آموزش دانلود چیزهای غیرقابل دانلود با کمک بخش Inspect Element مرورگر

به خاطر همین تشابهات است که بعضی از دیکشنری‌ها و سایت‌های ترجمه فارسی، هردو این کلمات را با کلماتی یکسان معنی می‌کنند.

اگر می‌خواهید معنای درست و عمیق این دو کلمه را یاد بگیرید، این تصویر را نادیده بگیرید و به فهرست انتهای متن مراجعه کنید.

شباهت و تفاوت معنی hindsight و معنی retrospect

اگر دقت کنید بیشتر کلمات ترجمۀ فارسی حول محور اندیشیدن و نگریستن هستند. منظور ما از نگاه‌به‌عقب یا نگاه‌به‌گذشته، همان فکر کردن به گذشته است.

پس تا اینجا تقریباً متقاعد شده‌ایم که این دو کلمه یکی هستند و می‌توان به جای هم استفاده‌شان کرد. یا به قول انگلیسی‌ها Use them interchangeably. در معنای کلی بله. اما تفاوت‌هایی میان hindsight و retrospect وجود دارد.

این بخشی که توضیح می‌دهم خلاصه حرف‌های دیگران است (آخر پست، لینک‌های مرتبط را اضافه می‌کنم).

Hindsight بسیار پرکاربردتر و رایج‌تر است.

In hindsight, Jack realized that he shouldn’t have broken up with Mary.

حالت پرکاربردتر همین مورد بالایی‌ست. یعنی in hindsight.

With (the benefit of) hindsight, Leo always tries to learn from his mistakes.

حالت دوم معمولاً به شکل کامل (همراه محتوای داخل پرانتز) می‌آید، یک‌جورهایی اصطلاح محسوب می‌شود.

In retrospect, Jack realized that he shouldn’t have broken up with Mary.

بدون هیچ مشکلی در جمله اول می‌توان retrospect را جایگزین hindsight کرد.

With (the benefit of) retrospect, Leo always tries to learn from his mistakes.

اما در جمله دوم اینطور نیست. شاید درست باشد اما اصلاً زیبا نیست و کسی هم در این قالب از retrospect استفاده نمی‌کند.

نکته مهم، hindsight تقریباً همیشه معنی‌اش «نگاه‌به‌گذشته با هدف درک آن یا همراه درک آن» است. اما retrospect گاهی جدای از این معنی، معنای ساده‌تری هم دارد: «نگاه کردن به گذشته». شاید در این نگاه به گذشته، تفکر، درک یا یادگیری وجود نداشته باشد، اصلاً چنین هدفی هم دنبال نمی‌شود. مثلاً خواندن خاطرات شخصی برای من یک تجربۀ retrospective محسوب می‌شود. در این تجربه تنها دارم به گذشته نگاه می‌کنم و الزاماً خبری از تعمق و نتیجه‌گیری نیست.

Hindsight در آهنگ Wildest Dream از Taylor Swift

فکر کنم در اینجا تا به حال به ارادت و علاقه‌ام به بانو تیلور اشاره نکرده‌ام (به بانوان زیادی ارادت دارم که به مرور مخصوصاً در بخش معرفی فیلم و فهرست‌های پیشنهاد فیلم بهشان اشاره خواهم کرد). من هیچوقت نمی‌توانم با آهنگ‌های انگلیسی احساسات خاصی داشته باشم (با آهنگ فارسی، ترکی، یونانی و حتی بی‌کلام می‌توانم) و بنابراین خیلی کشته مردۀ آهنگ‌های انگلیسی و خواننده‌های انگلیسی‌زبان نیستم. بیشتر علاقه‌ام به بانو تیلور هم به ویژگی‌های تصویری/بصری ایشان است و نه صوتی و موسیقیایی (هرچند آنها هم خوب هستند).

خلاصه این که به صورت اتفاقی امروز یا دیروز تصمیم گرفتم ببینم آهنگ‌های جدیدشان چطور است که در یکی از آهنگ‌‌ها کلمه hindsight را شنیدم. همزمانی شنیدن این آهنگ و انتشار پست درباره این کلمه اتفاق جالبی بود. چون کلمه hindsight کلمه آنچنان پرکاربردی نیست که همه جا شنیده شود.

این شما و آهنگ Wildest Dream از بانو Taylor Swift:

اگر عجله دارید، برای شنیدن بخشی که کلمه hindsight در آن گفته می‌شود، به زمان ۲:۰۵ (دقیقه ۲، ثانیه ۵) بروید.

من این فایل را در دیتابیس سایت خودم ندارم و فایلی که برایتان پخش می‌شود، در یک سایت دیگر است. ممکن است بعدها این لینک از کار بیفتد. اصلاً نمی‌خواستم برای لینک دانلود اقدام کنم (الان اگر روی سه نقطه بزنید، می‌توانید فایل را دانلود کنید) و می‌خواستم لینک نسخه رسمی آهنگ در ساوندکلاود را اینجا embed (یا درون‌ریزی؟! این کلمه من را یاد تخم‌ریزی می‌ندازد) کنم. اما دیدم ادا و اصولش زیاد است (این آهنگ برای کشور ما در دسترس نیست و بعد از ۲۰-۳۰ ثانیه مجبور بودید برای ادامه آهنگ به سایت اصلی بروید و باید فیلترشکن روشن می‌کردید) بنابراین نتیجه این شد که می‌بینید.

منابع

منابعی که برای نوشتن این پست استفاده کردم: