در این پست میخواهم سریال Rome را معرفی کنم. سریالی که به نظرم علاقه‌مندان به تاریخ و جهان باستان و مخصوصاً علاقه‌مندان به تمدن روم حتماً باید ببینند. این سریال تاریخی قطعاً خالی از خطا نیست. اما نظر عمومی منتقدان و تاریخدانان این است که در بسیاری از جنبه‌های تاریخی و جزئیات فیزیکی و بازسازی سبک زندگی رومی‌های باستان بسیار عالی و دقیق عمل کرده است. من همه به شخصه از دیدن سریال Rome لذت زیادی بردم.
اطلاعات
عنوان: Rome | روم
تعداد فصل و قسمت: فصل ۱: ۱۲ قسمت | فصل ۲: ۱۰ قسمت
مدت هر قسمت: تقریباً ۵۰-۵۵ دقیقه
رده‌بندی سنی: TV-MA (به دلیل فراوانی صحنه‌های برهنگی و خشونت، نامناسب برای زیر ۱۸ سال)
شبکه: HBO و BBC
زبان: انگلیسی با لهجۀ بریتانیایی
ژانر: تاریخی، حماسی، درام
نمره در IMDB برابر: ۸٫۷ از ۱۰ (بر اساس ۱۶۹ هزار رأی)
اهمیت تمدن روم
تمدن روم یکی از تاثیرگذارترین تمدن‌های تاریخ است. هرچند که رسانه‌ها و فرهنگ غربی هم تلاش زیادی برای باعظمت‌‌تر نشان دادن روم انجام داده‌اند، نمی‌توان اهمیت و عظمت روم را تنها مدیون تبلیغات و پروپاگاندای غرب دانست.
در انگلیسی یک اصطلاح وجود دارد که می‌گوید «تمام راه‌ها به رُم ختم می‌شوند.» که البته دو معنا دارد. معنای اولش که کاملاً مشخص است و ریشه در این دارد که یک زمانی واقعاً تمام راه‌های اروپا در نهایت به رُم می‌رسیدند (و البته الان در این قضیه اما و اگر زیاد است). معنای دوم‌ش چیزی شبیه این است که هرکاری کنید در نهایت به همان نتیجۀ یکسان می‌رسید. مثلاً فرض کنید معلم به شما یک معادله ریاضی می‌دهد. شما به هرروش درست و متفاوتی که آن را حل کنید به هرحال به یک جواب واحد می‌رسید. اینجا معلم شما می‌گوید که تمام راه‌ها به رم می‌رسند (یعنی به هرروشی حل کنی باید برسی به فلان جواب). یا سربازی رفتن برای ما مردان و پسران ایرانی شبیه همان رم است. هرکاری کنیم در نهایت مسیرمان از سربازی می‌گذرد (و برای برخی به همانجا هم ختم می‌شود).
در پست معرفی کتاب «انحطاط و فروپاشی امپراتوری روم» هم نوشته بودم که از بعضی جهات امپراطوری روم هرگز از بین نرفت. برای مثال تا سال ۱۴۵۳ میلادی، امپراطوری بیزانس (یا روم شرقی) پابرجا بود. همچنین، تمدن روم بر اروپا و حتی خاورمیانه و شمال آفریقا اثرات جدی و ماندگاری به جا گذاشت. یکی از اولین کشورهایی که سیستم جاده‌کشی منظم و حرفهای را پیاده‌سازی جمهوری روم بود. همین رومی‌های که عیسی مسیح را به صلیب کشیدند و تا سال‌ها پیروانش را آزار دادند، بعدها تبدیل شدند به سرسخت‌ترین پیروان مسیحیت و سهم مهمی در گسترش مسیحیت در اروپا و جهان ایفا کردند.
و از طرف دیگر، یک امپراطوری مقدس روم هم داشتیم که از سال ۸۰۰ تا ۱۸۰۶ میلادی پابرجا بود. و برای چندقرن هم یک ابرقدرت در اروپا بود. البته امپراطوری بیزانس رگه‌های شرقی و یونانی‌اش به رومی بودنش می‌چربید. و امپراطوری مقدس روم هم بیشتر ژرمن بود تا رومی (طنز تاریخ، بزرگترین دشمنان روم (ژرمن‌ها) با نام «روم» تشکیل حکومت می‌دهند، و حکومت‌شان بیشتر از امپراطوری روم عمر می‌کند.).
زبان لاتین (زبان مردمان رومی) تا قرن‌ها زبان اندیشمندان و دانشمندان بود. هنوز هم زبان رسمی کلیسای کاتولیک لاتین است. بسیاری از زبان‌های اروپایی فرزند زبان لاتین هستند یا حداقل از آن تاثیر گرفته‌اند. بسیاری از باورها و فرهنگ‌های تمدن روم هنوز هم در تمدن غرب زنده و پابرجاست.
همه این‌ها را گفتم که بگویم قطعاً آشنایی بیشتر جهان باستان به شناخت جهان امروز و پدیده‌هایش کمک می‌کند. پدیدۀ جمهوری که برای ما یک چیز نسبتاً جدید است، ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، همزمان با هخامنشیان، در یونان و روم وجود داشته است.
معرفی و بررسی سریال Rome
سریال Rome از پیروزی قاطع ژولیوس سزار (Gaius Julius Caesar) در سرزمین گال (Gaul) یا فرانسه امروزی آغاز می‌شود. و در نهایت با پیروزی آگوستوس سزار (Augustus Caesar) فرزندخواندۀ ژولیوس سزار بر رقیبانش (که منجر به انحلال جمهوری روم و تشکیل امپراطوری روم شد) به پایان می‌رسد.
اگر اصلاً با تاریخ روم آشنا نباشید، دیدن این سریال برای‌تان حتی لطف بیشتری هم خواهد داشت. چرا که اگر ندانید که چه کسی خیانت می‌کند، بین چه کسانی جنگ می‌شود و چه کسی برنده بیرون می‌آید جذابیت سریال برای‌تان بیشتر خواهد بود. اما به هرحال حتی اگر دقیقاً در هر درگیری بدانید که نتیجه ماجرا خواهد شد هم باز سریال حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
سریال روم همانطور که بالاتر اشاره کردم رخدادهای مهم را با امانت‌‌داری و جزئیات فیزیکی را با دقت فراوان به تصویر کشیده است. برای مثال در نماهایی که از شهر روم داریم می‌بینید که بناها و مجسمه‌ها و غیره رنگارنگ هستند. این شاید برای کسانی که این بناها را در شکل امروزی می‌بینند (سفید و نخودی و خاکی) کمی عجیب باشد.
در مورد زره و نحوۀ جنگیدن لژیون‌ها هم سریال روم نسبت به بسیاری از آثار سینمایی و تلویزیونی بهتر عمل کرده. برای مثال در بعضی فیلم‌ها می‌بینیم که در دوران جمهوری روم، سربازان رومی زره صفحه‌ای در تن دارند. در حالی که تا پیش از امپراطوری، لژیون‌ها زره‌شان از جنس زنجیر و چرم و پارچه بوده.
از این جزئیات که بگذریم، بازی هنرمندانی که در سریال Rome حضور دارند، بسیار زیبا و حرفهای ست. کاراکتر و بازیگر موردعلاقۀ من در این سریال مارک آنتونی (جیمز پرفوی یا James Purefoy) است.
دیالوگ‌های سریال Rome
سیسرو خطاب به پمپی، در حال گفتگو دربارۀ ژولیوس سزار، (فصل ۱ قسمت ۲ دقیقۀ ۱۹):
Does not the dying serpent bite deepest?
آیا افعی در حال مرگ، از همه عمیق‌تر نیش نمی‌زند؟
پاسکا (منشی و دستیار سزار) خطاب به سزار (فصل ۱ قسمت ۷ دقیقۀ ۱۵):
Posca: We will accept battle?
Caesar: Certainly. Why not?
Posca: We are outnumbered three to one on foot and five to one ahorse. What uninjured men we have are scared and hungry and desperate.
Caesar: That is the advantage we must press home.
Posca: l was not aware irony had military usage.
Caesar: We must win or die. Pompey’s men have other options.
پاسکا: ما نبرد با پمپی را قبول می‌کنیم؟
سزار: قطعاً. چرا که نه؟
پاسکا: پیاده‌نظام ما یک سوم و سواره‌نظام ما یک پنجم دشمن است. سربازان غیرآسیب‌دیده‌مان هم ترسیده، گرسنه و ناامید هستند.
سزار: به خاطر همین برتری است که ما باید تلاش کنیم به خانه برگردیم.
پاسکا: نمی‌دانستم که کنایه در نظامی‌گری کاربرد دارد.
سزار: ما باید برنده شویم یا بمیریم. مردانِ پمپی گزینه‌های دیگری هم دارند.
لوسیوس ورینوس در گفتگو با پمپی (فصل ۱ قسمت ۷ دقیقۀ ۴۵):
Lucius Vorenus: I must ask you, sir, if I may, how did you come to this road? Surely Pompey had Caesar at greater disadvantage.
Pompey: He did. It didn’t seem possible to lose. That’s always a bad sign.
لوسیوس ورینوس: قربان باید از شما بپرسم، البته اگر اجازه دارم، چطور به اینجا رسیدید؟ مطمئناً پمپی در مقابل سزار دست بالا را داشت.
پمپی: داشت. اصلاً به نظر نمی‌آمد که امکان شکست وجود داشته باشد. و این، همیشه نشانۀ بدی است.
سزار در حال بحث با سیسرو برای آوردن یک غیراشراف‌زاده به سنا (فصل ۱ قسمت ۱۲ دقیقۀ ۱۷):
Caesar: I wish the Senate to be made of the best men in Italy, not just the richest old men in Rome.
سزار: من میخواهم بهترین مردان ایتالیا در سنا باشند، نه فقط پولدارترین پیرمردان رُم.
لوسیوس ورینوس در حال گفتگو با دخترش (فصل ۱ قسمت ۱۲ دقیقۀ ۱۹):
Lucius Vorenus: Dresses and jewels are not trivial. They show others your people are rich and powerful and that you are loved and protected and valued.
لوسیوس ورینوس: لباس‌ها و جواهرات بیهوده نیستند. این چیزها به دیگران نشان می‌دهند که خانواده‌ات پولدار و قدرتمند هستند و اینکه تو مورد محبت و حمایت قرار داری و ارزشمند هستی.
لینک‌های مرتبط
در این بخش میخواهم یک سری لینک مفید را به اشتراک بگذارم:
How historically accurate is HBO’s Rome?
در این صفحه، دربارۀ دقت تاریخی سریال Rome بحث شده و کاربران ردیت برخی از ایرادات و خطاهای این سریال را ذکر کرده‌اند، مثلاً، پیرتر نشان دادن کاراکتر کاتوی کوچک (Cato Minor or Cato the Younger). در صفحۀ Goofs سریال Rome در IMDB هم می‌توانید خطاهای مشابه را بخوانید.
On Railroad Tracks and Roman Chariots
یک داستان یا روایت معروف و نادرستی وجود دارد (که من هم نزدیک بود اینجا به آن اشاره کنم، اما گفتم اول تحقیق کنم بهتر است)، که می‌گوید پهنای راه‌آهن و قطارهای امروزی با پهنای ارابه‌های رومی برابر است. یعنی اینکه استانداردِ عرض راه‌آهن و قطار امروزی، یادگار مهندسان رومی برای ماست.
این روایت یا باور نادرست مدت‌هاست که در اینترنت برای خودش می‌چرخد، با گوش دادن به پادکست بالا (یا خواندن رونوشت آن) می‌توانید دلایلی که در رد این نظریه آورده شده را بشنوید.
سریال رم: رهیافتی نوین برای تاریخ باستان
من از خواندن این متن بسیار لذت بردم و برای من سرنخ‌های زیادی برای مطالعۀ بیشتر تاریخ داشت.
من در جستجوی نظرات افراد مختلف دربارۀ سریال Rome به متن بالا رسیدم که توسط Steven Saylor نوشته شده است. استیون سیلور یک نویسندۀ آمریکایی است که به خاطر رمان‌های تاریخی (Historical novel or historical fiction) شناخته شده است. از جمله سری کتاب‌های Roma Sub Rosa و Roma که معروف‌ترین آثار او هستند.
استیون سیلور متن بالا را داغ‌داغ درست در زمان پخش فصل اول سریال نوشته است. یعنی زمان که تازه قسمت ۸ فصل ۱ پخش شده بوده. از قرار معلوم او از دقت تاریخی و توجه سازندگان به جزئیات بسیار راضی بوده اما در قسمت ۸ از دیدن کلئوپاترا به کل ناامید شده. عنوان نوشته‌اش هم به فارسی می‌شود: به کجا می‌روی HBO؟
History Buffs: Rome Season One (YouTube video)
History Buffs: Rome Season Two (YouTube video)
این دو ویدئو توسط کانال History Buffs ساخته شده‌اند. با توجه به اینکه سازندۀ ویدئو به ما در فهم آن دورۀ تاریخی (گذار روم از جمهوری به دیکتاتوری) و وقایع پیش از شروع سریال کمک می‌کند به نظرم دیدن‌شان به شدت به فهم بهتر دینامیک شخصیت‌ها و اتفاقات کمک می‌کند.
Rome: 5 Things that Are Accurate and 5 Things That Are Totally Fabricated
سایت اسکرین‌رنت هم در این پست ۵ چیز درست و ۵ چیز غلط در سریال Rome را لیست کرده و درباره‌شان توضیح مختصری داده.
محتوای این پست قرار بود خیلی بیشتر باشد. فعلا به همین شکل منتشرش میکنم تا در روزهای آینده تکمیلش کنم.
با سلام و خسته نباشید واقعا من برای اولین باره دارم یه فیلمی رو نگاه میکنم که به خودم زحمت بدم براش نظر ثبت کنم و اون هم این فیلم روم بوده که تونسته منو موجب به این کار کنه.
یعنی بری برنامه فتیله جمعه تعطیله رو نگاه کنی بیشتر بهت حال میده تا این سریال خدای نمیدونم فاز اینایی که میگن این سریال حرف نداره چیه؟ سریال انقدر بی روح و بی جان بوده که دوازده قسمتو بزور داشتم تحمل میکردم تا بهش گیرا بشم، که آخر هم نشدم. البته همه ی کسانی که فیلم درست میکنن دلشون نمیخواد اینطوری بشه و چیزی از ارزش هاشون کم نمیشه و بهشون خسته نباشید میگم، ولی خوب متاسفانه نسبت به فیلمهای چون وایکینگ ها و آخرین پادشاهی و یا بازی تاج و تخت یا حتی اسپارتاکوس یا دزدان دریایی نسبت به این فیلم ها هیچ ارزشی در این فیلم روم نبوده که قیاسش کنم. لطفا بخاطر اینکه چهارتا لنگ ضعیفه تو فیلم میره بالا نظر الکی ننویسید تا مردمو گمراه نشن.
سلام جان اسنوی عزیز
با توجه به اسمت و ایمیلت به نظر میاد خیلی گیم آو ترونز دوست داری. خب تو که اژدها و وایت واکر دوست داری مشخصه به سریال تاریخی علاقه نداری. احتمالا چون توی فصل یک تخم اژدها ندیدی برات جذاب نبوده. فصل دو رو هم نگاه نکن خبری از تخم اژدها یا باقی موجودات نیست.
قرار نیست همه سلیقه شون مثل هم باشه. این سریالها و فیلمی که نام بردی همه شون آثار محبوبی هستن. روم هم اثر محبوبیه (کافیه به آمار های IMDB نگاه کنی).
صرف اینکه خوشت نیومد هیچ اشکالی نداره. و حتی بیان اینکه خوشت نیومد هم اشکالی نداره. ولی شیوه بیان کردنت و اینکه حس میکنی فقط نظر خودت درسته اصلا خوب نیست.
اتفاقا گمراه هم هستی واقعا. ولی تقصیر چهارتا نوشته توی وب نیست. جمله آخرت نشون داد که مشکلاتت خیلی عمیق تر از گمراهی ناشی از اطلاعات اشتباهه. امیدوارم خودتو اصلاح کنی. چون در آینده اذیت میشی.
امیدوارم نظرات کارشناسیت رو از این به بعد در سایتهایی مثل IMDB و Metacritic ارائه کنی و در این سایت سطح پایین هدرشون ندی.
سلام.
اولا سریال کاملا ایران رو نادیده گرفته
در حالیکه تنها ابرقدرت هم اندازه روم ایران بوده
مثلا مارک آنتونی یکی از افتضاح ترین عقب نشینی های تاریخ رو داشته در شکست سختی که از ایرانیان خورد.
پمپی یک بار تا خلیج فارس فتح میکنه اما ایرانیان پسش میگیرن
یکی از بزرگترین شکستهای تاریخ هم شکست کراسوس از سورناست
درباب جاده کشی هم بگم اولین راه ها و جاده ها در زمان داریوش ساخته شد.
دوم.اما هر کسی با هر لحنی آزاده بنویسه.
اگر وهن و ناسزا باشه یا بی‌اعتنا باشیم یا بانقدمون اعتبارشو کم کنیم
نه مث شما کنایه بزنیم و آرزوی شفاعت واسه دیگران کنیم
سوم. سریال. در نکات فنی و جنگ ها خوب عمل کرده
اما درباب داستان و شخصیت پردازی میان مایه بوده
چهارم.امتیاز هیچگاه نشان دهنده خوبی یک فیلم نیست هیچگاه
چه بسا به تازگی روشن شده نقدگران راتن تومیتوز
پول میگیرن و امتیاز می دن
خیلی از فیلما و سریالای تاریخ بوده اند که امتیتز کمی داشتند اما بعدها ارزششان مشخص شد
گات هم تا فصل چهار که عناصر فانتزی در حاشیه بودند فرای عالی بود و از پنج به بعد افول و پسرفتش شروع شد
سلام
۱) بله منم خیلی دوست داشتم ایران رو نشون بده ولی به نظرم کارشون چندان عجیب یا اشتباه هم نیست. همینجوری که هم سریال پرهزینه بوده. و جدای از اون تمرکزشون بیشتر روی درگیری های داخلی و فروپاشی جمهوری و ظهور آگوستوس سزار و امپراطوری روم بوده. ولی به هرحال منم قبول دارم که جالبتر میشد جبهه مقابل روم رو هم نشون میدادن.
درباره جاده کشی خودمون هم من شنیدم. ولی خب رومی ها به این کار معروف ترن. نمیدونم به لطف پروپاگاندای غرب بوده یا واقعا بهتر عمل کردن در جاده کشی.
۲) بله در فضای آزاد هرکسی با هر لحنی آزاده بنویسه. اما اینجا فضای شخصیه. شبیه خونه میمونه. بازدیده کننده های وبلاگ مهمون من هستن (و من اولین وبلاگ نویسی نیستم که به وبلاگم به چشم خونه نگاه میکنم). تا حالا شده توی خونه میزبان یهو شروع به عربده کشی کنید یا لباسهای مهمونی رو در بیارید و با لباس زیر بشینید؟ نه. چون آدم به میزبان و آداب اون احترام میزاره. در اینجا هم من دلم نمیخواد کسی با لحن طلبکارانه و دستوری و زن‌ستیزانه حرف بزنه (و وقتی این کارو میکنه از قصد جوری حرف میزنم که دیگه برنگرده). من خودم سرتاپا مشکل و ایراد هستم و اگه گاهی لحن عاقل اندر سفیه یا به قول شما «شفاعت»گونه دارم از دستم در میره و ادعایی ندارم.
۳) اتفاقا سریال به نظرم با اینکه در به تصویر کشیدن جنگها نسبتا خوب عمل کرده (مثل نمایش صف آراییی و نحوه شمشیرزنی لژیون ها)، یکی از ضعفهاش اینه که خیلی از جنگها رو به تصویر نکشیده یا اونقدر که باید نشون نداده. خیلی جاها صحنه های نبرد skip خورده. البته مشخصا باز هم مربوط به بودجه و … ست و قابل درکه. ولی بازم نکته منفیه.
۴) منم اصلا امتیازهای راتن تومیتوز و متاکریتیک رو قبول ندارم. کلا حس خوبی به نظرات منتقدها ندارم. چون خیلی جاها اصلا هدفشون چیز دیگه ست و حتی شاید بحث پول وسط باشه.
اما برای من نمره IMDB اتفاقا معیار خیلی مهمیه. چون آدمهای زیادی مثل من نگاه کردن و نمره دادن. من یکی از اهداف اصلیم لذت بردن از فیلم و سریاله و فکر میکنم که بقیه هم با توجه به میزانی که از یک اثر خوششون اومده و لذت بردن بهش نمره میدن. چون احتمالا اکثر افرادی که توی آی ام دی بی نمره ثبت میکنن مثل خود من هستن و منتقد سینما نیسنن.
بابت نظری که به اشتراک گذاشتید ممنونم.
بنظدم فیلم خوبی بود
دوستانی که نقد میکنند و ایراد میگیرن که چرا در باره ایران حرفی نزدن و …
بهتره اینم د نظر بگیریم که فیلم بیشتر روی زندگی دومرد (تایتس پولو و ورینوس) زوم کرده
و مجموعه ای از روابط این دو فرد رو به تصویر کشیده ،در هر صورت لذت بردیم
سلام
ممنون که نظرت رو به اشتراک گذاشتی.